روزنامه جوان
1396/11/12
«ستارخان» از «ايراندخت» متولد شد
محمدصادق عابدينيستارخان، عنوان سريال تاريخي است كه در ايام دهه فجر از شبكه3 سيما پخش خواهد شد؛ سريالي به كارگرداني محمدرضا ورزي كه سال گذشته با درام تاريخي «معماي شاه» نگاهي به سلطنت پهلوي دوم داشت. ورزي امسال ستارخان را براي تلويزيون آماده كرده است؛سريالي كه به زندگي و زمانه «ستارخان» سردار ملي خواهد پرداخت. در آستانه پخش اين سريال، گفت‌و‌گوي كوتاهي با «مصطفي شريفي» تهيه‌كننده سريال ستارخان داشته‌ايم.
گويا سريال «ستارخان» بخشي از يك مجموعه بزرگ‌تر است؟بله.ستارخان برداشتي از يك سريال 27 قسمتي به نام «ايراندخت» است. اين سريال براي نوروز آماده مي‌شود و يك درام عاشقانه بر بستر تحولات تاريخ معاصر در حدود 120 سال پيش است. بخشي از ايراندخت نيز به زندگي «ستارخان» و «باقرخان» خواهد پرداخت و اتفاقاتي كه در تبريز و تهران براي ستارخان رخ مي‌دهد. ما اين بخش را در قالب يك سريال 10 قسمتي پيمايش كرديم كه در ايام دهه فجر از تلويزيون پخش خواهد شد.
درباره زندگي ستارخان، اثري كه در سينماي ايران به جاي مانده فيلم سينمايي ستارخان ساخته مرحوم علي حاتمي است كه از تلويزيون نيز پخش شده است.در سريال«ستارخان» هم به همان برهه زماني كه حاتمي به تصوير كشيد خواهيد پرداخت؟مي شود گفت حدود 20 سال بعد از آن را نشان مي‌دهيم و برداشت‌هاي ما از زندگي ستارخان مربوط به سال‌هاي پاياني زندگي وي مي‌شود.
تلويزيون خيلي كم سراغ زندگي قهرمانان ملي مانند «ستارخان» مي‌ر‌فته است و شايد يكي از آخرين نمونه‌هاي آن «شوق پرواز» درباره زندگي شهيد بابايي بود، چرا در نشان دادن زندگي قهرمانان‌مان كم‌كاري مي‌كنيم؟وقتي صحبت از قهرمان ملي مي‌شود و لفظ «ملي» به ميان مي‌آيد، اولين جايي كه بايد به آن توجه كند، رسانه ملي است. تلويزيون به عنوان رسانه فراگير ملي بايد همه المان‌هاي مليت از قهرمانان گرفته تا ابنيه، تمدن، زبان و فرهنگ را به تصوير بكشد. درباره اينكه كم كاري شده بايد بگويم كه از حدود يك سال پيش به اين طرف سيما فيلم در حال انجام اقدامات خيلي خوبي است و چندين سريال قرار است با موضوع زندگي قهرمانان ملي ساخته شود. يكي از اين مجموعه‌ها «ستارخان» بود كه به ما رسيد. درباره باقي مجموعه‌ها هم حتماً سيما فيلم به موقع خودش اطلاع‌رساني خواهد كرد.
چقدر نشان دادن قهرمان از رسانه ملي مي‌تواند روي جامعه تأثير گذار باشد؟نكته مهم درباره نشان دادن زندگي قهرمان، اين است كه اين افراد متعلق به زمان خاصي نيستند، مانند ائمه و اهل بيت(ع) كه قهرمانان مذهبي ما هستند و با وجودي كه از زمان صدر اسلام تا به حال بيش از 14 قرن گذشته است، تأثير آنها در تمام طول تاريخ ادامه داشته و اكنون صدها ميليون نفر در سراسر جهان پيرو منش و اخلاق آنان هستند. به علاوه آنها ما قهرمانان ملي داشتيم مانند «ستارخان» و «باقرخان» كه به عصر ما نزديك‌ترند يا حتي افرادي كه هم اكنون به عنوان قهرمان ملي در ميان ما زندگي مي‌كنند و سال‌هاي بعد به اسطوره‌هاي ملي مردم ايران تبديل خواهند شد. همه قهرمانان در طول تاريخ صفت‌هاي مشتركي دارند از جمله آزادي و آزادگي، صداقت و مبارزه در برابر ظلم، صفت‌هاي خوبي كه همه مردم در هر دوره‌اي از تاريخ عاشق آن مي‌شوند.
محمدرضا ورزي از جمله پركارترين كارگردانان تلويزيون در ساخت سريال‌هاي تاريخي است و سبك خود را در ساخت مجموعه‌هاي تاريخي دارد، كار با وي چطور است؟آقاي ورزي عشق و علاقه وصف ناشدني به تاريخ به خصوص تاريخ معاصر كشور دارد و يكي از فاكتورهاي بارز وي در كارهايش همين عشق و علاقه است. هم اكنون هم فكر مي‌كنم از ميان 23 كاري كه براي تلويزيون ساخته اكثرشان تاريخي بوده است. وقتي قرار شد درباره ستارخان كاري توليد كنيم، نه‌تنها براي من بلكه براي باقي اعضاي گروه سازنده هم جالب بود كه چطور با عشقي عجيب شروع به نگارش فيلمنامه كرد و همين عشق بود كه به ما انرژي مي‌داد.
هر وقت سريالي تاريخي از تلويزيون پخش شده، مردم از آن استقبال كرده‌اند، چه تاريخ معاصر مانند «معماي شاه» چه تاريخ اسلام مانند « مختارنامه»، اين علاقه و استقبال از كجا نشئت مي‌گيرد؟سريال‌هاي تاريخي از دل تاريخ بيرون مي‌آيند، از دل قصه‌هايي كه سينه به سينه از پدر‌ها به پسر‌ها رسيده است يا در كتاب‌هاي تاريخي ثبت و ضبط شده است. اين قصه‌ها و داستان‌ها وقتي به تصوير كشيده مي‌شود، حلاوت ديگري پيدا مي‌كند. مردم دوست دارند آنچه را شنيده يا خوانده‌اند،در قالب اثري تصويري و با يك داستان جذاب تماشا كنند.
به نظر مي‌رسد ما در نگارش رمان‌هاي تاريخي ضعف داريم و همان طور كه گفتيد قصه‌هاي تاريخي بيشتر سينه به سينه نقل شده‌اند تا اينكه در قالب يك رمان نگاشته شده باشند، به عنوان فيلمساز، نبود منابع ادبي كار توليد مجموعه‌هاي تاريخي را سخت نمي‌كند؟اينكه ما اصلاً رمان‌هاي تاريخي نداشته باشيم، قبول ندارم، اتفاقاً منابع خوبي هم داريم، ولي حجم و گستردگي‌شان در حدي نيست كه بتوان از آنها براي توليد فيلم وسريال به خوبي استفاده كرد. نمونه‌هاي موفق استفاده از رمان‌ها را هم داشته‌ايم.
در نگارش فيلمنامه «ستارخان» يا «ايراندخت» چقدر به رمان‌ها يا منابع تاريخي رجوع كرده‌ايد؟مي توانم بگويم آقاي ورزي در زمان نگارش فيلمنامه تمام متون تاريخي را زير و رو كرده است و از دل آنها نكات و اشاره‌هايي را بيرون كشيده است. حوادث سريال «ايراندخت» بر بستر اتفاقات واقعي در تاريخ شكل گرفته است؛يعني بستر فيلمنامه درام روي وقايع تاريخي است،اما داستان‌ها و شخصيت‌ها لزوماً تاريخي نيستند. مانند بخشي از شاهنامه كه بر بستر وقايع تاريخي يك داستان حماسي را روايت كرده و لزوماً قرار نيست رستم شخصيت واقعي در تاريخ باشد. اين نكته را اما اضافه كنم كه همه اتفاقات در «ستارخان» منطبق با اتفاقات تاريخي و بر اساس اطلاعات دقيق ساخته شده است.
اينكه بخشي از سريال ايراندخت در قالب سريال ستارخان پخش شود، باعث نخواهد شد كه در زمان پخش سريال اصلي مخاطب از ديدن تصاوير تكراری خسته شود و به كار لطمه بخورد؟تمام بخش‌هاي سريال ستارخان در مجموعه «ايراندخت» كاملاً «ري اسمبل» خواهد شد و هر كدام در جاي خود قرار خواهد گرفت. اتفاقاً برعكس نظر شما، ما معتقديم كه اين كار بر جذابيت ديدن «ايراندخت» مي‌افزايد.
سایر اخبار این روزنامه
فرماندار‌‌‌‌ها زود برکنار می‌شوند!
ضعف پيوست نگاري فرهنگي – اجتماعي در فضاي مجازي
شرايط براي من و همسرم دشوار است، شغل مناسبی به من بدهید
«ستارخان» از «ايراندخت» متولد شد
نطق نادانی ترامپ
فرار از بن‌بست جنگ به خانه تجزیه یمن
دادستان كل: آقاي مدير اگر دنبال ثروت هستي برو تجارت كن!
40 سالگي انقلاب را با امام آغاز کرديم
فرماندار‌‌‌‌ها زود برکنار می‌شوند!
فعاليت مدني به خاطر يك مشت دلار!
حرف آخر در بازار ارز را دولت مي‌زند يا بخش خصوصی؟!
انقلابي براي تمامي نسل‌ها
پیام تحریم روسیه به اروپا
